İşyerinde Bulaşıcı Hastalıklar
Çalışma ortamı enfeksiyon riski zincirinin tüm halkalarını içeren önemli bir rol oynamaktadır. Ayaktan ve yataklı tedavi kurumları, tanı ve araştırma laboratuvarları bu enfeksiyon etkenlerinin her türlü bulaşma yolu için elverişli ortamlardır.
Mesleki enfeksiyonlar, bakteri, virus, mantar ve parazitleri içeren mikrobial ajanların iş ilişkili maruziyetinin sebep olduğu insan hastalıklarıdır. Bir enfeksiyona mesleki diyebilmek için, çalışma ortamları biyolojik aktif organizma ile temas etmesi mümkün olan meslek grupları olmalıdır.
Bulaşma yolları
Bulaşıcı hastalıkların bulaşma yollarını ;Çalışma ortamı ve hava, bulaşıcı etkene temas, ortak kullanılan, giysi,araç ve gereçler ,vektörler (etkeni taşıyan canlı konakçılar), kan ve kan ürünleri olarak sıralayabiliriz.
Bulaşıcı hastalıklara yol açan biyolojik etkenleri başında, mikroplar ve virüsler gelmektedir. Bu biyolojik etkenler, suyla, havayoluyla, hayvan ısırıkları ve böcek sokmasına kadar birçok yolla insanlara bulaşabilmekte ve sonucunda hastalıklara sebep olabilmektedir.
Biyolojik ajanlara maruziyet daha çok sağlıkla ilgili iş kollarında ve laboratuvar çalışanlarında görülür, fakat tarım ve hayvancılık işlerinde, gıda üretiminde, hizmet sektöründe, dericilik, madencilik gibi bazı sanayi kollarında da biyolojik nedenli meslek hastalıkları görülebilmektedir. Hastane çalışanları çeşitli biyolojik tehlikelere maruz kalmaktadır bunlar: HIV, Hepatit B-C, Herpes virüs, Rubella ve Tbc gibi.
Tarım sektöründe çalışma, geniş ve çeşitli mesleki tehlikelerle ilişkilidir. Organik toza, havadaki mikroorganizma ve toksinlere maruziyet solunum sistemi hastalıklarına neden olabilir.Bunlar; Bronşit, Astım, Organik toz sendromu, KOAH, rinit veya alerjik dermatit ile sonuçlanabilir.
Diğer bir biyolojik tehlike içeren mezbahalar, gıda, tarım,hayvan yetiştirilen alanlar, sağlık iş kolunda ve hayvansal ürünlerin işlendiği işyerlerinde ise; şarbon, bruselloz, tetanoz gibi biyolojik riskleri vardır.Bu alanlarda çalışanlarda en sık görülen mesleki enfeksiyon hastalığı şarbondur.Bacillus anthracis tarafından meydana getirilen bu hastalık hayvanlarla yakın temas halinde olanlarda görüldüğü gibi, yün, post, tüy, kıl, deri gibi hayvan ürünleri ile de geçebilir.
Enfeksiyon açısından işyerlerini tek başına düşünmemek gerekir, işyeri çevresi ile birlikte değerlendirmek daha uygun olacaktır. İşyeri çevresinde, enfeksiyon kaynağı olabilecek çöplük , açık kanalizasyon ve bataklık gibi yerler varsa, buralardan kaynaklanıp, yayılabilecek mikroorganizmalarda işçi sağlığını tehdit eder.
Biyolojik risk etmenlerini önlemek ve buna bağlı meslek hastalıklarının tanısını koyabilmek için çalışanların işe giriş ve aralıklı kontrol muayenelerinin düzenli ve periyodik olarak yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bulaşma yolları
Bulaşıcı hastalıkların bulaşma yollarını ;Çalışma ortamı ve hava, bulaşıcı etkene temas, ortak kullanılan, giysi,araç ve gereçler ,vektörler (etkeni taşıyan canlı konakçılar), kan ve kan ürünleri olarak sıralayabiliriz.
Bulaşıcı hastalıklara yol açan biyolojik etkenleri başında, mikroplar ve virüsler gelmektedir. Bu biyolojik etkenler, suyla, havayoluyla, hayvan ısırıkları ve böcek sokmasına kadar birçok yolla insanlara bulaşabilmekte ve sonucunda hastalıklara sebep olabilmektedir.
Biyolojik ajanlara maruziyet daha çok sağlıkla ilgili iş kollarında ve laboratuvar çalışanlarında görülür, fakat tarım ve hayvancılık işlerinde, gıda üretiminde, hizmet sektöründe, dericilik, madencilik gibi bazı sanayi kollarında da biyolojik nedenli meslek hastalıkları görülebilmektedir. Hastane çalışanları çeşitli biyolojik tehlikelere maruz kalmaktadır bunlar: HIV, Hepatit B-C, Herpes virüs, Rubella ve Tbc gibi.
Tarım sektöründe çalışma, geniş ve çeşitli mesleki tehlikelerle ilişkilidir. Organik toza, havadaki mikroorganizma ve toksinlere maruziyet solunum sistemi hastalıklarına neden olabilir.Bunlar; Bronşit, Astım, Organik toz sendromu, KOAH, rinit veya alerjik dermatit ile sonuçlanabilir.
Diğer bir biyolojik tehlike içeren mezbahalar, gıda, tarım,hayvan yetiştirilen alanlar, sağlık iş kolunda ve hayvansal ürünlerin işlendiği işyerlerinde ise; şarbon, bruselloz, tetanoz gibi biyolojik riskleri vardır.Bu alanlarda çalışanlarda en sık görülen mesleki enfeksiyon hastalığı şarbondur.Bacillus anthracis tarafından meydana getirilen bu hastalık hayvanlarla yakın temas halinde olanlarda görüldüğü gibi, yün, post, tüy, kıl, deri gibi hayvan ürünleri ile de geçebilir.
Enfeksiyon açısından işyerlerini tek başına düşünmemek gerekir, işyeri çevresi ile birlikte değerlendirmek daha uygun olacaktır. İşyeri çevresinde, enfeksiyon kaynağı olabilecek çöplük , açık kanalizasyon ve bataklık gibi yerler varsa, buralardan kaynaklanıp, yayılabilecek mikroorganizmalarda işçi sağlığını tehdit eder.
Biyolojik risk etmenlerini önlemek ve buna bağlı meslek hastalıklarının tanısını koyabilmek için çalışanların işe giriş ve aralıklı kontrol muayenelerinin düzenli ve periyodik olarak yerine getirilmesi gerekmektedir.